Wat mag het kosten?

Taakveld 0.4 Overhead (nadeel van € 159.000 in 2027, voordeel van € 13.000 in 2026 en vanaf 2027 een structureel voordeel van € 104.000)
Actualisatie personeelslasten (structureel voordeel van € 37.000 in 2025 oplopend naar € 341.000 in 2028)
Personeelslasten gemeenteraad en college
De salarisafspraken die in de CAO-Rijk 2024-2025 voor het personeel in de sector Rijk zijn gemaakt, krijgen op basis van het rechtspositiebesluit decentrale politieke ambtsdragers doorwerking naar de bezoldiging van burgemeesters, wethouders en raadsleden. Daarnaast vindt er jaarlijks een indexatie plaats op de vergoedingen van politieke ambtsdragers. Dit betekent een structurele stijging van de personeelslasten van afgerond € 18.419 per 2025. Voorgesteld wordt om dit structureel ten laste te brengen van de stelpost loonontwikkeling.

Personeelslasten ambtelijke organisatie
De VNG en de vakbonden hebben op 17 april 2025 een eindresultaat voor de cao gemeente bereikt. De nieuwe cao loopt van 1 april 2025 tot en met 31 maart 2027 met een loonafspraak van in totaal 6,7% en € 35 nominaal. Dit betekent loonstijgingen van ongeveer 7% tot 8,5% in de lagere loonschalen. In de 2e bestuursrapportage 2025 worden de loonstijgingen in 2025 meerjarig verwerkt. Per 1 april 2025 een loonstijging van 2% en per 1 oktober 2025 een loonstijging van 1,85%. Dit betekent een structurele stijging van de personeelslasten van € 222.000 per 2025. Deze stijging komt structureel ten laste van de stelpost loonontwikkeling in 2025 die wordt gevormd op grond van de circulaires van het Rijk.

De stelpost loonontwikkeling in 2025 bedraagt € 683.169. Dit betekent dat er in de stelpost loonontwikkeling 2025 een voordeel ontstaat van € 443.000 in 2025 en vanaf 2026 een structureel voordeel van € 432.000. Voorgesteld wordt om dit ten gunste te brengen van de financiële positie. De loonstijgingen vanaf 2026 worden meerjarig verwerkt in de 1e bestuursrapportage 2026.

Overige personeelslasten
De gemeente is eigenrisicodrager voor de WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten). Wanneer een medewerker ziek uit dienst gaat loopt de gemeente het risico dat deze uitkering voor een langere periode (maximaal 10 jaar) voor rekening komt van de gemeente. Voor dit financiële risico heeft de gemeente een verzekering afgesloten die ervoor zorgt dat deze kosten volledig worden gecompenseerd. Daarnaast is de gemeente ook eigenrisicodrager voor de WW, hiervoor is geen verzekering afgesloten. Enerzijds vanwege de hoge kosten en anderzijds door het feit dat slechts een relatief korte duur een eventuele WW-uitkering ten laste komt van de gemeente. Op dit moment is er één voormalig medewerker die een WGA-uitkering ontvangt. De hoogte van deze uitkering is structureel een bedrag van € 23.000 per jaar en wordt volledig gecompenseerd door de verzekering die hiervoor is afgesloten. Daarnaast wordt voorgesteld om structureel een bedrag van € 10.000 beschikbaar te stellen voor het eigenrisicodragerschap voor Werkloosheidsuitkeringen.

Met ingang van 1 februari 2025 is het traineeship Rivierenland beëindigd. Dit is structureel in de begroting 2026 verwerkt. In dit document wordt het financiële effect opgenomen van zowel de baten als lasten voor de jaarschijf 2025.

Naast bovenstaande ontwikkelingen zijn er een aantal kleine verschillen waarmee het budget in 2025 wordt geactualiseerd. Per saldo betekent dit een voordeel van € 25.787 in 2025 aflopend naar een structureel nadeel van € 41.450 met ingang van 2026. Voorgesteld wordt om dit ten laste te brengen van de financiële positie.

Vervanging personeel bij ziekte (inclusief zwangerschap)
Binnen de verzuimcijfers zien we een positieve ontwikkeling: hoewel het verzuim in de eerste maanden van 2025 hoger lag dan in dezelfde periode vorig jaar, is dit in de daaropvolgende maanden gedaald tot onder het niveau van 2024. Het voortschrijdend verzuimpercentage blijft schommelen rond de 6%. Binnen onze gemeente ligt het ziekteverzuim structureel lager dan het gemiddelde van gemeenten met een vergelijkbare omvang (20.000–50.000 inwoners). Met name het middellang verzuim ligt onder het sectorgemiddelde.

In het kader van het beheersen van de personele lasten wordt terughoudend omgegaan met externe inhuur. Hoewel het ziekteverzuim, en met name het langdurig verzuim, de afgelopen periode licht is afgenomen, blijft inhuur nog regelmatig noodzakelijk om de continuïteit van werkzaamheden te waarborgen. Daarbij wordt per situatie zorgvuldig beoordeeld of en in welke omvang inhuur nodig is. Waar mogelijk worden alternatieven ingezet, zoals herschikking van taken of tijdelijke uitbreiding van uren binnen het team.

Het college is dit jaar voor het zomerreces uitgebreid geïnformeerd over de stand van het budget vervanging personeel bij ziekte. Op basis van het verzuim in 2025 en de vervanging die hierop plaatsvindt is er op dit moment een overschrijding ontstaan van € 357.000. Desondanks is deze overschrijding fors lager dan de overschrijding die in 2024 is gemeld van in totaal € 750.000. Voorgesteld wordt om dit ten laste te brengen van de financiële positie.

Wanneer een medewerkster met zwangerschapsverlof/bevallingsverlof gaat ontstaat het recht op een WAZO-uitkering van het UWV. Daarnaast ontvangt de werkgever een ZW-uitkering bij een ziekmelding voor medewerkers met een bijzondere status (no-risk). Deze uitkeringen, die worden ontvangen door de werkgever, worden vervolgens ingezet om de medewerkster die met verlof/ziek is te vervangen. In totaal is dit een bedrag van € 76.354. Dit heeft per saldo een budgettair neutraal effect op de financiële positie.

Per saldo betekent dit een nadeel van € 357.000 in 2025. Voorgesteld wordt om dit ten laste te brengen van de financiële positie.

Inkomsten uit detachering
Met ingang van 1 juni 2025 tot 1 januari 2026 wordt een medewerkster gedetacheerd aan de gemeente Buren. De inkomsten uit detachering, die worden ontvangen door de werkgever, worden vervolgens ingezet om de medewerkster die gedetacheerd is te vervangen. In totaal is dit een bedrag van € 30.308. Dit heeft per saldo een budgettair neutraal effect op de financiële positie.

Ondersteuning P&C cyclus
De afgelopen jaren zijn structureel extra kosten gemaakt voor het opstellen van verschillende P&C documenten (o.a. toepassen juiste btw-regime, grondexploitaties, enz.) waarvoor geen structurele dekking is opgenomen in de begroting. Dit zijn calculaties waarvoor de deskundigheid niet in huis aanwezig is en om die reden wordt uitgevoerd door een externe partij.
De expertise die hiervoor nodig is, is te specialistisch en het gaat om een aantal disciplines die niet te beleggen zijn bij één medewerker of een specifieke functie. Om dit intern te kunnen opvangen is de omvang van de organisatie onvoldoende. De uitvoering van de werkzaamheden door een externe partij betekent minder controles bij een boekenonderzoek en is daarnaast qua uitvoering en financieel gezien de beste optie voor de organisatie. Op basis van de uitgaven in de achterliggende jaren betekent dit een structureel nadeel van € 50.000. Voorgesteld wordt om dit ten laste te brengen van de financiële positie.

Voorziening wethouders pensioenen
In verband met het bereiken van de pensioenleeftijd eind 2025 van de betreffende deelnemer wordt het opgebouwde kapitaal bij A.S.R. overgemaakt naar de gemeente Neder-Betuwe. Op basis van het waarde overzicht per 31 december 2024 van A.S.R. was er een bedrag van € 418.390 aan opgebouwd kapitaal aanwezig. Uiteindelijk kan dit bedrag in werkelijkheid afwijken i.v.m. rendementen van de beleggingswaarde. Als dit het geval is zal dit worden verwerkt in de jaarrekening 2025. Voorgesteld wordt om een bedrag van € 418.390 te storten in de voorziening wethouders pensioenen om aan de toekomstige pensioenverplichting te kunnen voldoen. Dit heeft per saldo een budgettair neutraal effect op de financiële positie.

Voorziening RVU
Op basis van de huidige cao gemeenten kunnen medewerkers onder bepaalde voorwaarden gebruik maken van de RVU (Regeling Vervroegd Uittreden). Dit jaar is er één medewerker die van 1 augustus 2025 tot 7 mei 2027 van deze regeling gebruik maakt waarmee het totaal aantal deelnemers op twee komt. Het vrijgestelde bedrag voor de RVU in 2025 bedraagt € 2.273 bruto per maand. Dit bedrag kan worden uitbetaald zonder dat hier een eindheffing van de werkgever verschuldigd is. Op basis van de parttime factor van het voormalig dienstverband en de looptijd van de RVU betekent dit in totaal een nadeel van € 24.128. Voorgesteld wordt om dit ten laste te brengen van de financiële positie.

Financieel overzicht van de hierboven aangegeven mutaties op personeelslasten

Gemeentehuis Opheusden (incidenteel nadeel van € 63.825 in 2025)
Op het budget voor onderhoud/schoonmaak van het gemeentehuis in Opheusden is sprake van een overschrijding van € 63.825. Dit wordt verklaard door hogere kosten. Zo zijn de onderhoudskosten van de klimaatsystemen toegenomen na afronding van een Europese aanbesteding in 2025. Ook de kosten voor schoonmaak en de levering van sanitaire voorzieningen zijn gestegen, eveneens als gevolg van een aanbesteding. Daarnaast zijn er onvoorziene reparaties uitgevoerd aan klimaatsystemen en elektrotechnische installaties. Verder zijn eenmalige kosten gemaakt voor de NEN 2767-inspecties ten behoeve van het
beheerplan 2026–2030. Tot slot spelen algemene prijsstijgingen van 5 tot 12% voor niet-gecontracteerde diensten, leveringen en werken mee, waarvoor geen compensatie plaatsvindt.

Stelpost loonstijging 2026 (structureel nadeel van € 153.000 vanaf 2026)
In de septembercirculaire is de verwachte loonstijging voor 2026 bijgesteld en dat betekent een structureel nadeel van € 153.000 structureel vanaf 2026. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de raadsinformatiebrief septembercirculaire 2025.

Bijstelling ICT en DIV budgetten (nadeel € 132.250 in 2025, € 164.750 in 2026 en vanaf 2027 structureel € 74.750)
ICT: aanschaf en implementatie systeem t.b.v. Schuldhulpverlening
De gemeente heeft in 2025 besloten om de dienstverlening t.a.v. de Schuldhulpverlening die was uitbesteed aan gemeente Buren te beëindigen en vanaf 2026 in eigen beheer uit te voeren. Een hiervoor benodigde randvoorwaarde is dat de gemeente beschikt over een ondersteunende applicatie. Dit was niet begroot binnen de ICT-begroting. Dit jaar is via een meervoudig onderhandse aanbesteding een systeem geselecteerd. De kosten voor de externe begeleiding van de aanbesteding wordt gedekt uit de in de eerder beschikbaar gestelde budgetten in de begroting  voor de aanbesteding van een nieuw regiesysteem in het Sociaal Domein, daarin is
voldoende ruimte binnen het budget. De implementatiekosten van de applicatie bedragen € 27.000, hiervoor is geen budget begroot in het ICTbudget voor 2025. De jaarlijkse hosting- en onderhoudskosten voor de applicatie Schuldhulpverlening zijn niet geraamd in het ICTbudget. De Structurele kosten van de applicatie bedragen € 30.500 en deze starten in 2025.

ICT: Voortzetting informatiesysteem Ondernemersloket t.b.v. uitvoering Participatiewet
door Werkzaak
De gemeente heeft in 2025 besloten om de dienstverlening t.a.v. de uitvoering van de participatiewet door gemeente Buren te beëindigen en per 2026 onder te brengen bij Werkzaak. Hiervoor moeten diverse werkzaamheden worden uitgevoerd op het gebied van informatieoverdracht zoals het migreren van de data in systemen gemeente Buren naar de systemen van Werkzaak. Eén onderdeel betreft informatie die in het ondernemersloket staat. Om hiervoor te voorkomen dat er een ingewikkeld en lastig migratietraject uitgevoerd moet worden is besloten om het loket in afgeslankte vorm aan te houden zodat de informatie beschikbaar blijft.
Het betreft een tijdelijke maatregel voor de komende 5 jaar (tot aan waar de aanwezige informatie in aanmerking komt voor vernietiging conform de archiefwet). Migratiekosten worden in principe gedekt binnen de beschikbaar gestelde projectgelden, dat geldt echter niet voor deze extra ICT-kosten.In 2025 wordt het loket omgezet en worden bijbehorende kosten in rekening gebracht, in totaal € 4.780. Voor de komende 5 jaar bedraagt de bijbehorende hosting- en onderhoudskosten jaarlijks € 4.250

ICT: Vervanging serverpark frontend
In 2024 is een deel van ons serverpark vervangen, de zogenaamde backend-servers waarop veel van onze systemen zijn ontsloten. Dit jaar zijn de front-end servers vervangen. Hierop draait onze gebruikersomgeving waar we dagelijks in werken. De aanbesteding is gelopen en de spullen zijn geleverd. In plaats van de kosten volledig voor rekening te laten komen van het ICT budget in één jaar, gaan we over om dit soort grote hardwareinvesteringen te activeren waarmee de lasten over meerdere (5) jaren worden verspreid. Hiervoor is een investeringsbudget benodigd en deze bestuursrapportage wordt aangevraagd om dit budget hiervoor beschikbaar te stellen. De benodigde investering bedraagt € 200.000. De kapitaallasten die voortvloeien uit de activering van
de investering worden gedekt binnen de reguliere ICT-budgetten. Volgend jaar volgt nog de vervanging van een belangrijk deel van onze infrastructuur waaronder onze firewalls
en netwerkswitches. Daarmee wordt de vervangingscyclus van onze ICT-omgeving afgesloten. De hiervoor benodigde investering wordt in bestuursrapportage I van 2026 aangevraagd, dit zal naar verwachting ongeveer nog eens € 100.000 zijn. Of deze kapitaallasten ook gedekt kunnen worden binnen het bestaande ICT budget wordt nader onderzocht.

DIV: Structureel tekort dekking abonnementen
Met het beschikbare budget van DIV wordt zoveel mogelijk centraal abonnementen bekostigd die de gemeente heeft afgesloten. Dit zijn bijvoorbeeld kranten en tijdschriften maar betreffen vooral ook digitale kennisbanken die als naslagwerk dienen voor vakafdelingen. Dit zijn kennisbanken op het gebied van Burgerzaken, Sociaal Domein en Juridische Zaken. Uitbreiding van het gebruik van abonnementen heeft in de laatste jaren tot aanzienlijke kostenverhoging geleid wat tot tekorten op het budget leidde. Tekorten die steeds incidenteel werden opgevangen in de totale begroting van het taakveld overhead. Dit geeft echter geen zuiver beeld en hoort ook niet bij “realistisch ramen”. Om het budget weer dekkend te krijgen is structureel € 40.000 nodig.

DIV: achterstallig onderhoud archief
In onze archiefruimte in het gemeentehuis wordt ons analoge archief opgeslagen. Een flink deel van dit archief blijkt niet in goede staat te verkeren. De huidige staat van het papieren archief levert risico’s op voor de vindbaarheid, rechtmatigheid en duurzaamheid van informatie. Onder andere is gebleken dat er in veel gevallen sprake is van foutieve dossierindeling. Geconstateerd is ook dat een groot deel van het aanwezige archief vernietigd kan worden maar dat aanwezige problemen voorkomen dat dit ook daadwerkelijk uitgevoerd kan worden. Om e.e.a. op te lossen is gespecialiseerde hulp ingeschakeld. Die heeft al geïnventariseerd wat er allemaal gedaan moet en opgeleverd in een rapport. Het oplossen van de problemen is bijzonder arbeidsintensief en zij bieden ondersteuning aan om het werk uit te voeren. Het oplossen van de problemen is noodzakelijk om (weer) het archief op orde te brengen zoals dat (wettelijk) bedoeld is. Een andere reden is dat opruiming van het archief tot gevolg heeft dat er ruimte beschikbaar komt, ruimte die hard nodig is om archiefmateriaal wat overkomt vanuit gemeente Buren te kunnen opslaan.
Voor de gespecialiseerde hulp zijn kosten gemoeid van € 120.000. We kunnen dit jaar beginnen maar de werkzaamheden lopen zeker door in het volgende jaar. Op voorhand is een verdeling van de kosten gemaakt over beide jaren (€ 30.000 en € 90.000). Een eventuele afwijking dan wel doorschuiving van het restant budget naar volgend jaar wordt vermeld bij de jaarstukken.
De specialistische inzet zal niet voldoende zijn om al het werk uit te voeren. Daarnaast zal er aanvullend inhuur moeten plaatsvinden (minder specialistisch) om het werk gedaan te krijgen. Binnen de afdeling DIV is onvoldoende capaciteit beschikbaar om al de benodigde werkzaamheden uit te voeren. Daarvoor zal in 2026 nog aanvullend budget worden aangevraagd naar schatting ± € 30.000. Als hier meer duidelijkheid over is komen wij daarvoor bij u terug in de eerste bestuursrapportage van 2026.

Aankondiging extra kosten DIV 2026
Het besluit dat de uitvoering van de participatiewet bij Werkzaak wordt ondergebracht en de schuldhulp in eigen beheer wordt uitgevoerd heeft als neveneffect dat het archief wat bij gemeente Buren is opgeslagen wordt overgedragen aan Neder-Betuwe. Alle lopende zaken, de dossiers en informatie worden overgebracht naar Werkzaak waar het participatie betreft. Al het overige archiefmateriaal wordt (na opschoning) overgebracht naar Neder-Betuwe. Het archief wat overkomt van gemeente Buren is veel meer dan wij in onze archiefruimte kunnen herbergen. We zullen dan ook niet ontkomen aan het uitplaatsen van een deel van het archiefmateriaal, waarvoor het Regionaal Archief in beeld is. Hoeveel en tegen welke kosten is op dit moment nog onbekend

Overige kleine verschillen
Binnen taakveld overhead is aanvullend sprake van een nadeel op overige kleine verschillen van in totaal € 9.000 vanaf 2026.

Taakveld 0.5 Treasury (incidenteel voordeel van € 1.000.000 in 2025)
In de begroting 2025 is rekening gehouden met het aantrekken van kasgeldleningen en/of langlopende geldleningen gebaseerd op de geplande investeringen voor het jaar 2025. In verband met vertraging in de uitvoering van onze investeringen is de verwachting dat er dit jaar geen langlopende leningen meer aangetrokken hoeven te worden en dit resulteert in een voordeel van € 950.000. Als gevolg van de vertraging van de investeringen zal bij de actualisatie van de kapitaallasten in jaar 2026 dit ook gaan leiden tot lagere kapitaallasten (= rente en afschrijving) in jaar 2026. De bijstelling van de kapitaallasten vindt plaats in de eerste bestuursrapportage 2026, nadat de jaarrekening 2025 is afgerond en de definitieve onderuitputtingen op investeringen verwerkt zijn. Aanvullend is als gevolg van positieve saldi op onze bankrekeningen is er rente op onze rekeningen bijgeschreven. Dit levert een extra rente-inkomst op van € 50.000. In totaliteit is sprake van een incidenteel rentevoordeel van € 1.000.000 voor 2025.

Taakveld 0.64 Belastingen overig (structureel voordeel van € 9.000 vanaf 2026)
Vanaf 2026 is sprake van een structureel voordeel van € 9.000 en valt binnen de overige kleine verschillen.

Taakveld 0.7 Algemene uitkering (voordeel van € 2.124.000 in 2025, voordeel van € 504.000 in 2026 en vanaf 2027 een structureel nadeel van € 70.000 oplopend naar € 155.000 in 2028
Meirculaire 2025 (incidenteel voordeel van € 1.372.000 in 2025)
De meicirculaire 2025 heeft voor 2025 geresulteerd in een stijging van de algemene uitkering van € 1.381.781. Hierbij dient u wel rekening te houden met de extra lasten op de verschillende programma's. Binnen dit taakveld heeft een vereffening plaatsgevonden die betrekking heeft op de afwikkeling van de bommenregeling 2024 van in totaal € 9.636. Zodoende is op dit taakveld sprake van een incidenteel voordeel van afgerond € 1.372.000 in 2025. Op programma 3 en 5 zijn nog enkele andere lasten opgenomen. Hiervoor verwijzen wij u naar het betreffende programma. Voor de jaren na 2025 zijn de bijstellingen reeds verwerkt in de begroting 2026 en zodoende heeft de meicirculaire in deze bestuursrapportage een incidenteel effect op het jaar 2025. Voor een uitgebreide toelichting over de meicirculaire 2025 verwijzen wij u naar de bijlage in de kadernota 2026 waar een uitgebreide toelichting is opgenomen over de meicirculaire 2025.

Septembercirculaire 2025 (voordeel van € 752.000 in 2025 aflopend naar een structureel nadeel van € 155.000 in 2028)
De septembercirculaire 2025 heeft geleid tot een stijging van de algemene uitkering van € 1.297.000 in 2025 aflopend naar een negatieve bijstelling van € 155.000 in 2028. Aanvullend is sprake van een negatief effect uit voorgaande jaren van € 545.000 dat verwerkt is op de algemene uitkering voor het jaar 2025, waardoor de toename voor het jaar 2025 beperkt wordt tot € 752.000 (€ 1.297.000 - € 545.000) op dit taakveld. Uiteraard dient u verder rekening te houden met extra lasten die terugkomen op programma 1,3 en 5. Hiervoor verwijzen wij u naar het betreffende programma. Binnen dit programma dient u rekening te houden met de verhoging van de stelpost loonstijging 2026 (taakveld 0.4) en stelpost prijsstijging 2026 (taakveld 0.8). Voor een uitgebreide toelichting over de septembercirculaire 2025 verwijzen wij u naar de in oktober beschikbaar gestelde raadsinformatiebrief inzake de septembercirculaire 2025.

Taakveld 0.8 Overige baten en lasten (structureel nadeel van € 60.000 vanaf 2026)
Bij de septembercirculaire is de stelpost prijsstijging 2026 bijgesteld en dit betekent een structureel nadeel van € 60.000 vanaf 2026. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de raadsinformatiebrief septembercirculaire 2025.