Wat mag het kosten?

Taakveld 2.1 Verkeer en vervoer (incidenteel nadeel € 191.000 voor 2025)
Voorbereiding aanleg rondweg Ochten (incidenteel nadeel € 25.000 voor 2025)
Het college stemde op 28 januari 2021 in met de bestuursopdracht 'Businesscase gebiedsvisie Ochten Oost'. Voor het uitvoeren van een onderzoek naar een alternatieve ontsluiting voor Ochten Oost was € 250.000 beschikbaar gesteld. De uitvoering van de opdracht loopt over meerdere jaren. Van het budget resteerde eind 2024  € 42.000, maar dit is niet overgeheveld naar 2025. Tot nu toe is in 2025 € 17.000 besteed aan een verkeerskundig onderzoek en een variantenstudie. De concept-gebiedsvisie is gereed en de participatie heeft plaatsgevonden. De besluitvorming over de gebiedsvisie (inclusief tracé) is gepland voor begin 2026. Daarom wordt voorgesteld € 25.000 beschikbaar te stellen voor 2025 om de werkzaamheden voort te zetten.

Werkbegroting Avri IBOR 2025 (incidenteel nadeel € 91.000 voor 2025)
Avri IBOR heeft de werkbegroting 2025 aangepast. In deze begroting zijn kostenstijgingen zichtbaar, zoals indexatie, hogere kosten voor Werkzaak, hogere energiekosten en de nieuwe systematiek voor de berekening van de overhead wat resulteert in een toename van € 91.000.

Nota Kostenverhaal 2025 (incidenteel nadeel € 75.000 voor 2025)
De nota Kostenverhaal is in 2025 geactualiseerd. Vanuit de reserve Bovenwijkse Voorzieningen vindt een bijdrage plaats voor verkeerskundige aanpassingen bij het MFC Dodewaard. Dit wordt budgettair neutraal verwerkt. Overige toelichting op de Nota Kostenverhaal vindt u onder het kopje van de Reserves.

Taakveld 2.5 Openbaar vervoer (incidenteel nadeel € 20.000 voor 2025, incidenteel voordeel
€ 20.000 voor 2025)
Vernieuwen aanlegsteiger voetveer Druten - Dodewaard
Aan de Dodewaardse zijde van de Waal moet de aanlegsteiger vernieuwd worden voor het voetveer Druten - Dodewaard. De totale kosten voor deze vernieuwing zijn € 80.000. Gemeente Neder-Betuwe heeft bij de provincie subsidie aangevraagd (Routeprogramma Recreatie en Toerisme) en de beschikking is eind september toegekend waardoor de provincie de helft van de kosten voor haar rekening zal nemen. Per gemeente blijft er een bedrag over van € 20.000. Dit bedrag wordt gefinancierd vanuit de bijdragen van de vele bedrijven die zich hebben verbonden als 'vriend van het voetveer' . Hiermee verloopt de vernieuwing budgettair neutraal.

Taakveld 5.7 Openbaar groen en (openlucht)recreatie (incidenteel nadeel € 343.000 voor 2025)
Frictiekosten Avri 2025 (incidenteel nadeel van € 50.000 in 2025)
De gemeenteraad besloot eind september 2024 om de beeldbepalende groenbeheertaken en 
gladheidsbestrijding per 1 januari 2026 van Avri over te nemen. Vooruitlopend daarop is besloten om 
in 2025 al een drietal contracten over te nemen. Omdat dit werk al in 2025 bij Avri wegvalt, stelt Avri
dat er ook al in 2025 frictiekosten zijn. De raming van € 50.000 wordt begroot.

Werkbegroting Avri IBOR 2025 (incidenteel nadeel € 233.000 voor 2025)
Avri IBOR heeft de werkbegroting 2025 aangepast. In deze begroting zijn kostenstijgingen zichtbaar, zoals indexatie, hogere kosten voor Werkzaak, hogere energiekosten en de nieuwe systematiek voor de berekening van de overhead wat resulteert in een toename van € 233.000.

Nota Kostenverhaal 2025 (incidenteel nadeel € 60.000 voor 2025, incidenteel nadeel van € 73.000 in 2026 en vanaf 2026 tm 2028 een nadeel van € 25.000 per jaar)
De nota Kostenverhaal is in 2025 geactualiseerd.  Dit wordt budgettair neutraal verwerkt.
Overige toelichting op de nota Kostenverhaal vindt u onder het kopje van de Reserves.

Taakveld 7.2 Riolering (incidenteel nadeel van € 156.000 in 2025, incidenteel voordeel van  
€ 113.000 in 2025)
PRW onderhoud inhuur derden (incidenteel nadeel van € 63.000, incidenteel voordeel van € 63.000 in 2025)
In 2025 is tariefdifferentiatie op de rioolheffing ingevoerd. Dit heeft veel voorbereiding vereist. Van oorsprong zou de voorbereiding voor een groot deel uit uren van vaste medewerkers komen. Dit is qua capaciteit niet mogelijk gebleken. Er is beleidsmatige ondersteuning ingehuurd en ondersteuning voor de heffingsambtenaren. Hierdoor zijn de kosten hoger dan geraamd. Dekking vindt plaats door een onttrekking uit de voorziening Riolering.

PRW reparaties/ onvoorzien (incidenteel nadeel van € 50.000 in 2025, incidenteel voordeel van
€ 50.000 in 2025)
De onvoorziene werkzaamheden zijn uitgevoerd volgens het geraamde budget. De overschrijding die is ontstaan, komt door een reservering voor nog uit te voeren werkzaamheden aan de Cuneraweg in Ochten. Het gaat om het renoveren van twee putten en het vervangen van twee rioolstrengen, voor een totaalbedrag van € 50.540. Deze werkzaamheden waren eerst gepland voor 2024, maar zijn uitgesteld omdat de rioolrenovatie aan de Walenhoekseweg/Cuneraweg eerst afgerond moest worden. De werkzaamheden worden dit jaar uitgevoerd, waardoor er een overschrijding is. De kosten worden gedekt door een onttrekking uit de voorziening Riolering.

Werkbegroting Avri IBOR 2025 (incidenteel nadeel € 43.000 voor 2025)
Avri IBOR heeft de werkbegroting 2025 aangepast. In deze begroting zijn kostenstijgingen zichtbaar, zoals indexatie, hogere kosten voor Werkzaak, hogere energiekosten en de nieuwe systematiek voor de berekening van de overhead wat resulteert in een toename van € 43.000.

Taakveld 7.4 Milieubeheer (incidenteel nadeel € 405.000 voor 2025, voor 2026 € 450.000, vanaf 2026 een structureel nadeel t/m 2028 van € 250.000 per jaar)
Klimaatadaptatie 2025 (incidenteel voordeel in 2025 van € 55.000)
Verleden jaar hebben wij budget overgeheveld naar het huidig boekjaar in verband met vertraging in de uitvoeringswerkzaamheden. Dit is per abuis tweemaal (dubbel) in de administratie verwerkt. Dit leidt tot een incidenteel voordeel van € 55.000

Wijziging verstrekken middelen aan Energieloket gemeentelijke subsidieregel verduurzaming van koopwoningen (NBVK) (incidenteel voordeel in 2025 en 2026 van € 500.000 per jaar, structureel nadeel van € 250.000 van 2027 en 2028 van € 250.000 per jaar)
Voor de gemeentelijke subsidieregel verduurzaming van koopwoningen (NBVK) is 1 miljoen euro gereserveerd van de precariogelden. Door het verlengen van de uitvoeringstermijn van de gemeentelijke subsidieregel naar 31 december 2029 worden de tranches opnieuw ingedeeld. In 2025 verstrekken we niets. Er zijn nog voldoende middelen beschikbaar bij het Energieloket om subsidies aan bewoners te kunnen verstrekken. Vanaf 2026 verstrekken we tot aan 2029 ieder jaar € 250.000 aan het Energieloket. Dit is een wijziging ten opzichte van de huidige financiële begroting waarin in 2025 en in 2026 € 500.000 verstrekt zou worden. Dit wordt budgettair verrekend via de algemene reserve (taakveld 0.10)

Milieubeheer (incidenteel nadeel in 2025 van € 150.000)
Er is een nadeel van € 150.000 vastgesteld op het budget Milieubeheer. Het bedrag van € 150.000 was begroot onder taakveld 8.3 in plaats van onder taakveld 7.4 Milieubeheer, dit is nu gecorrigeerd.

Tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid (CDOKE) (incidenteel voordeel in 2025 van € 717.000, incidenteel nadeel in 2025 van € 717.000)
Eind 2024 ontvingen wij de herziene beschikking Tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat en energiebeleid. Het ontvangen SpUk bedrag was nog niet opgenomen in de begroting 2025. De lasten zijn hiermee tevens verhoogd.

Taakveld 8.1 Ruimte en leefomgeving (incidenteel nadeel € 110.000 voor 2025, voor 2026 een incidenteel nadeel van € 247.000, voor 2028 een incidenteel nadeel van € 566.000 en voor 2029 een incidenteel voordeel van € 14.000)
Invoering omgevingswet (incidenteel nadeel van € 50.000 voor 2025)
Begin 2025 is een inschatting gemaakt welke financiële middelen er nodig zijn voor werkzaamheden in het kader van de Omgevingswet. Op basis van de verwachte kosten voor de rest van 2025 blijkt dat er onvoldoende financiële middelen uit de reserve Omgevingswet worden onttrokken. Daarom wordt voorgesteld om € 50.000 extra uit de reserve te onttrekken, zodat alle nog te verwachten kosten in 2025 kunnen worden betaald uit het budget Invoering Omgevingswet. Wanneer de middelen niet helemaal nodig zijn, wordt alleen het bedrag van de werkelijke uitgaven uit de reserve gehaald. Als de begrote onttrekking echter niet genoeg blijkt te zijn, kunnen, binnen de wettelijke regels, extra middelen worden onttrokken tot het niveau van de uitgaven in 2025. Per saldo een budgettair neutraal effect.

Project Ochten Triangel Vahstal (incidenteel nadeel van € 85.000 voor 2025)
Voor deze eerder afgesloten overeenkomst zijn kosten gemaakt die niet op de initiatiefnemer kunnen worden verhaald. Door lopende juridische procedures rond dit project stagneert de voortgang, waardoor juridische kosten, kosten voor externe adviseurs en ambtelijke uren worden gemaakt die niet verhaalbaar zijn. Wij verzoeken daarom om een bedrag van € 85.000 beschikbaar te stellen ter dekking van deze kosten.

Voorbereidingskosten windpark Echteld Lienden (incidenteel nadeel van € 10.000 in 2025)
In 2022 heeft Vattenfall bij de provincie Gelderland een verzoek ingediend voor de ontwikkeling van een windpark, dat deels op het grondgebied van onze gemeente ligt en de vervanging van de bestaande molens langs de A15 omvat. Omdat de provincie bij een project van deze omvang het bevoegde gezag is, heeft de gemeente geparticipeerd in de projectorganisatie en ook in de participatie van de omgevingsadviesraad, om de belangen van de gemeente en inwoners te behartigen. In het jaarverslag 2024 is gemeld dat de plankosten € 65.000 zijn. Inmiddels zijn aanvullende kosten gemaakt van  € 10.000. De provincie is gevraagd deze te vergoeden, maar heeft aangegeven dat dit niet mogelijk is omdat de gemeente niet het bevoegde gezag is. Hierdoor komen deze kosten ten laste van de gemeente. De planvorming is grotendeels afgerond; de procedure bij de Raad van State loopt nog. Wij verwachten dat de inzet tijdens deze fase beperkt zal zijn.

Nota kostenverhaal 2025 (incidenteel voordeel € 35.000 voor 2025, voor 2026 een incidenteel nadeel van € 247.000, voor 2028 van € 566.000 en voor 2029 een incidenteel voordeel van € 14.000)
De nota Kostenverhaal is in 2025 geactualiseerd.  Dit wordt budgettair neutraal verwerkt.
Overige toelichting op de nota Kostenverhaal vindt u onder het kopje van de Reserves.

Taakveld 8.2 Grondexploitatie (incidenteel voordeel € 749.000 voor 2025, incidenteel nadeel
€ 749.000 voor 2026)
Op basis van de vaststellingsovereenkomst Casterhoven krijgt de gemeente een bijdrage die is verdeeld in twee fasen. De eerste fase van € 390.000 euro is ontvangen in 2022, de tweede fase van € 515.000 euro is ontvangen in 2023. Nog niet alle werkzaamheden betreffende Casterhoven zijn uitgevoerd. Het resterende bedrag van € 749.000 euro wordt meegenomen naar het volgend boekjaar. Dit wordt budgettair neutraal verwerkt in deze 2e bestuursrapportage en 0.10 Mutaties en Reserve.

Taakveld 8.3 Wonen en bouwen (incidenteel voordeel € 150.000 voor 2025 en vanaf 2026 een structureel voordeel van € 500.000)
Toezicht, controle en handhaving WABO-taken
Er is een voordeel van € 150.000 vastgesteld op het budget Toezicht, controle en HH WABO-taken (ook wel het vrijeveldtoezicht). Het bedrag van € 150.000 was begroot onder taakveld 8.3 in plaats van onder taakveld 7.4 Milieubeheer, dit is nu gecorrigeerd.

SpUk NIP/LAIK (incidenteel voordeel in 2025 van € 609.000, incidenteel nadeel in 2025 € 609.000)
In 2023 is het Nationaal Isolatie Programma Lokale Aanpak Isolatie Koopwoningen (NIP/LAIK) van start gegaan. Er is in een derde tranche een extra rijksbijdrage beschikbaar gesteld van € 609.000. Deze extra middelen zijn aan ons uitbetaald en de lasten zijn hiermee tevens verhoogd.

Realisatiestimulans (structureel voordeel van € 500.000 vanaf 2026)
Het ministerie van VRO heeft aangekondigd met ingang van dit jaar een Realisatiestimulans te verstrekken. Doel hiervan is ervoor te zorgen dat wonen betaalbaar blijft. De realisatiestimulans is van toepassing op alle betaalbare woningen, zowel sociale huur, middenhuur als betaalbare koop. Een woning komt in aanmerking nadat de start bouw daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. De regeling start in 2025 met een looptijd van 5 jaar. De uitbetaling vindt steeds plaats in het jaar nadat de bouw gestart is. De laatste uitbetaling vindt dus in 2030 plaats. Per woning is een bedrag van € 7000 beschikbaar.

Volgens de afspraken in de Woondeal realiseren we 1019 woningen in 6 jaar oftewel 172 woningen per jaar. Hiervan moet twee derde deel in de categorie betaalbaar vallen en komen daarmee voor de regeling in aanmerking. Indien we dit weten te realiseren en voldoen aan de overige voorwaarden dan resulteert dit in een totale bijdrage van ruim 5 miljoen.

Hoe we als gemeente de start bouw moeten registreren is nog niet bekend en het is ook nog niet bekend hoe we de regeling kunnen aanvragen. Het ministerie moet nog met nadere instructies komen. Welke voorwaarden er gelden voor de woningen voor ouderen, in kwetsbare gebieden en extra uitvoeringskracht is ook nog niet bekend. Het ministerie moet hiervoor nog met de voorwaarden en eisen komen.

Rekening houdende met de ongewisheid van de voorwaarden hebben we daarom voorlopig Eur. 500.000 per jaar (ingaande 2026) begroot als zijnde de te ontvangen realisatiestimulans (72 woningen die voldoen aan de voorwaarden per jaar).